Leukoma zois

«Βρεφοδόχος. Κιβώτιον ευμεγέθες δυνάμενον να χωρεί έως δύο βρέφη εξηπλωμένα. Το τοιούτον εντοιχίζεται παρά την εξώθυραν των βρεφοκομείων προς τον σκοπόν να εκτίθενται εν αυτώ κρυφά τα δι’ ένα οιονδήποτε λόγον απορριπτόμενα ή εγκαταλειπόμενα νεογνά ή βρέφη. Ως δε ήθελεν αποτεθεί εκεί το παιδίον αυτόματος ηλεκτρικός κώδων αγγέλλει την πράξιν ταύτην της εγκαταλείψεως».

Το Δημοτικό Βρεφοκομείο της Αθήνας ιδρύθηκε το 1874, με σκοπό την περίθαλψη και συντήρηση των εγκαταλελειμμένων ή ορφανών νεογνών. Κατά μέσο όρο δύο βρέφη την ημέρα εισάγονταν στο φιλανθρωπικό αυτό ίδρυμα την περίοδο 1947-1950. Ένα σύνολο 230 παιδιών, πολλά από τα οποία ξεπερνούν τα δύο έτη και υποστηρίχθηκαν την κρίσιμη αυτή περίοδο από την οργάνωση UNRRA του ΟΗΕ και τον εθελοντικό ελληνικό οργανισμό Ίδρυμα για τη Σωτηρία του Παιδιού.
Η Βούλα Παπαϊωάννου (1898-1990), μία από τις κορυφαίες Ελληνίδες φωτογράφους, αναλαμβάνει να απαθανατίσει με το φακό της το Βρεφοκομείο για λογαριασμό της UNRRA. Σαράντα οκτώ χρόνια μετά, το 1998, ιδρύεται στην Αθήνα το Κέντρο Ερευνών «Ρίζες», μία εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχει ως σκοπό την αναζήτηση των φυσικών γονιών των υιοθετημένων παιδιών, μέσα από τη δωρεάν ενημέρωση κάθε ενδιαφερόμενου και τη συστηματική αναζήτηση στα αρχεία βρεφοκομείων, ορφανοτροφείων ή άλλων ιδρυμάτων, στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το Κέντρο αποφασίζει να εκδώσει τον ανεκτίμητο φωτογραφικό θησαυρό της Β. Παπαϊωάννου, που από το 1978 φυλάσσεται στο Μουσείο Μπενάκη, με «σκοπό να φέρει στο φως ξεχασμένες εικόνες από το σκληρό παρελθόν».
Το πολυτελές άλμπουμ περιλαμβάνει τριάντα οκτώ ασπρόμαυρες φωτογραφίες και κυκλοφόρησε σε περιορισμένο -συλλεκτικό- αριθμό αντιτύπων, που φέρουν την υπογραφή και τη σφραγίδα του Κέντρου Ερευνών «Ρίζες». Τα έσοδα από την πώληση του λευκώματος θα συμβάλουν στην ανακούφιση του δύσκολου και πολυδάπανου έργου του Κέντρου.
Το «Λεύκωμα ζωής», που κυκλοφόρησε με την ευγενική προσφορά του Μουσείου Μπενάκη, κυκλοφορεί με παράλληλη μετάφραση στα αγγλικά.