Λευκωσία: Η Νεκρή Ζώνη

Μετάφραση: Βούλα Λούβρου
Φωτογραφίες: Πανίκος Χρυσάνθου
Καλλιτεχνική επιμέλεια: Λίκα Φλώρου

Διατρέχοντας με δημοσιογραφική ματιά και ποιητική πένα τη «Νεκρή Ζώνη» της Λευκωσίας, εκεί όπου η ζωή σταμάτησε το ίδιο ξαφνικά, όπως στην Πομπηία, ο Ζακ Λακαριέρ δημιουργεί μια φανταστική σήμανση της διαδρομής, έναν αριθμό πινακίδων και αναφορών που ο ίδιος τις αποκαλεί «Στάσεις». Την περιήγησή του εικονογραφούν 24 φωτογραφίες, απαραίτητες για την κατανόηση του τόπου και της κατάστασης, που ο ελληνοκύπριος κινηματογραφιστής Πανίκος Χρυσάνθου τράβηξε κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες

Ξεκινώντας με τον στίχο του Σεφέρη «Τα σπίτια που είχα μου τα πήραν» από την «Κίχλη», ο Ζακ Λακαριέρ κάνει μια μικρή αναφορά στην διαχωριστική Πράσινη Γραμμή που από τις 16 Αυγούστου 1974 «μοιράζει την Κύπρο σε δύο πατρίδες, χωρίζοντας στη μέση και την καρδιά της πρωτεύουσας, της Λευκωσίας». «Νεκρή Ζώνη» την ονομάζουν οι Έλληνες, «Buffer Zone» (ουδέτερη ζώνη) και «Zone-Tampon» (Ζώνη μεταξύ δύο αντίπαλων κρατών) τα Ηνωμένα Έθνη.

Δώδεκα στάσεις σ’ ένα «δρόμο σταύρωσης», το δρόμο «του πραγματικού Γολγοθά μιας πόλης». Πρώτη στάση: «Άγιος Κασσιανός», δεύτερη: «Το σπίτι της Άννης», μιας Ελληνοκύπριας που αποφάσισε να μείνει απομονωμένη στην απαγορευμένη ζώνη για 17 χρόνια ως τον θάνατό της. Τρίτη: «Το μνημείο της σελήνης», ανάμνηση του φόνου ενός έλληνα στρατιώτη από τούρκο συνάδελφό του. Ακολουθεί «Το δρομάκι με τις ξιφολόγχες» και «Ο Άγιος Ιάκωβος». Έκτη στάση, «Ο τοίχος με τα κουτιά του τσαγιού» που έχτισαν οι Τούρκοι. Έβδομη, «Το μπλε τρακτέρ», απομεινάρι του πανικού της νύχτας της 16ης Αυγούστου, με τη δική του ιστορία. Όγδοη, «Ο τοίχος με τις άσπρες γραμμές», που σημείωναν οι υπεύθυνοι των Ηνωμένων Εθνών, κάθε φορά που οι Τούρκοι ύψωναν παράνομα τον τοίχο. Ένατη στάση, «Το οχυρό του Grizzly», την ανεκδοτολογική ιστορία του οποίου διηγείται ένας σκωτσέζος στρατιώτης στον Λακαριέρ. «Spring factory» η επόμενη στάση, το όνομα ενός καταστήματος και μιας αποθήκης υφασμάτων που κατάντησε «το άντρο των φαντασμάτων», όπως λέει ο συγγραφέας. Πιο κάτω «Το νεκροταφείο αυτοκινήτων» και «Το κίτρινο αυτοκίνητο», «μάρτυρας και μασκότ του παράλογου», ύστατος δείκτης αυτής της διαδρομής.