To ktirio 15 tou Haidariou

«Γιομάτο με κτίρια το στρατόπεδο του Χαϊδαριού. Μικρά για μεγάλα δεν έχει σημασία. Καθένα τους έχει κι ένα μαντρί των "αμνών για σφαγή". Και τους διαλεχτούς τους βάζανε στο κτίριο 15. Σ’ αυτό το κτίριο σβήνανε όνειρα κι ελπίδες. Σ’ αυτό το κτίριο καυτές ανάσες μελλοθανάτων είχανε αποτυπωθεί στους τοίχους. Η καρδιά της κόλασης τούτης, το κτίριο 15, θα εξακολουθήσει να υπάρχει και μετά την Απελευθέρωση. Τι κι αν αποχώρησαν οι εωσφόροι κι οι σατανάδες; Άλλοι θα τους αντικαταστήσουν. Τι κι αν οι ψυχές των πατριωτών τριγυρνούσαν ακόμα σ’ εκείνα τα μακρόστενα κελιά; Τα μαστίγια θα ξαναβουίξουν και θ’ αυλακώσουν πλάτες "απελευθερωμένων» πατριωτών".

«Το κτίριο 15 του Χαϊδαρίου» περιγράφει τα δεινά που έζησαν οι φυλακισμένοι αγωνιστές της ελευθερίας στη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου. Ο Γιάννης Κουβάς υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία έγκλειστος στο κτίριο 15 του Χαϊδαριού, έναν από τους φριχτότερους και πιο απάνθρωπους τόπους βασανιστηρίων της ελληνικής Ιστορίας. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου παρατίθενται στοιχεία για τους τρεις πρώτους «κρίκους» της ιστορίας τους στρατοπέδου του Χαϊδαρίου: στρατιωτική φυλακή επί Μεταξά, στρατόπεδο των Ιταλών για πέντε μέρες το 1943 και στρατόπεδο συγκέντρωσης των Γερμανών το 1943-44. Ο «τέταρτος» κρίκος, το Χαϊδάρι ως στρατόπεδο εγκλεισμού των αριστερών και δημοκρατικών νέων στα εμφυλιακά χρόνια, αποτελεί το δεύτερο και βασικό μέρος του βιβλίου. Ο Γιάννης Κουβάς περιγράφει με δίκαιη αγανάκτηση και πικρό χιούμορ τα δεινά που υπέστη από την ελληνική πολιτεία, μόνο και μόνο επειδή πολέμησε στα βουνά το Γερμανό κατακτητή: το «εθνικόφρον κράτος» μετέτρεψε το δικαίωμα των νέων να υπηρετήσουν την πατρίδα τους σε καταναγκαστικά έργα και στέρηση της ελευθερίας τους.