Στο τελευταίο βιβλίο της τριλογίας του για τους Παλαιολόγους, ο πολυβραβευμένος δεξιοτέχνης του ιστορικού μυθιστορήματος Γιώργος Λεονάρδος ασχολείται με τον τελευταίο αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και την άλωση της Πόλης. Mε γραφή γλαφυρή και με στήριγμα πηγές βενετσιάνικες, τουρκικές και, βέβαια, ελληνικές, η εξιστόρηση ξεπερνά τα γνωστά αφηγήματα για το ίδιο θέμα.
Πόσο πολέμησαν οι Ρωμιοί τους Τούρκους για να σωθεί η Κωνσταντίνου πόλη και πόσο οι Λατίνοι καθολικοί; Ποιοι πρόδωσαν τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και σήκωσαν την οθωμανική σημαία στον πύργο των Βλαχερνών, ενώ εκείνος συνέχιζε να πολεμά στο κέντρο των χερσαίων τειχών της Πόλης; Αντιστάθηκε ο κλήρος στην άλωση ή απέβλεπε σε βόλεψη και προνόμια από το «πολλά υποσχόμενο» οθωμανικό καθεστώς; Και τι έγινε μετά την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας; Τι δρόμους τράβηξαν οι πρωταγωνιστές των γεγονότων; Σήκωσαν τη σημαία της αντίστασης ή προσκύνησαν το τουρκικό φέσι;
Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα ξεδιπλώνονται μέσα από το ζωντάνεμα των χαρακτήρων και των γεγονότων που σημάδεψαν αυτό το κοσμοϊστορικό γεγονός του 15ου αιώνα και βυθίζουν τον αναγνώστη στην κοινωνική δίνη και το χάος του δυτικοευρωπαϊκού και βυζαντινού Ύστερου Μεσαίωνα.
Ένα ακόμα βιβλίο του Γιώργου Λεονάρδου που θα κάνει αίσθηση και θα προκαλέσει πολλές συζητήσεις.
Γράφει ο μοναχός Αθανάσιος, κατά κόσμον Ανδρόνικος Παλαιολόγος, στο προεισόδιο σημείωμα της απολογητικής αναφοράς του:
«(...) Η άλωση της Πόλης, το 1453, και η ολοκληρωτική διάλυση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έθεσαν τέλος στην ύπαρξή μου, αλλά και σε μια παγκόσμια δύναμη που μπόρεσε να κρατηθεί στη ζωή πάνω από έντεκα αιώνες, δίνοντας στον κόσμο φως έναντι σκότους, πολιτισμό έναντι βαρβαρότητας, πνεύμα και παιδεία έναντι απαιδευσιάς και αμουσίας. Και ας υπήρξαν κακόβουλοι, μικρόψυχοι και στενόμυαλοι χρονικογράφοι που παραποίησαν τα γεγονότα και σκύλεψαν το λείψανό της. Κληροδότησε στους καταπατητές της τα γράμματα, τις τέχνες, τη φιλοσοφία –τον πολιτισμό εν γένει–, όπως τα είχαν κληροδοτήσει αιώνες πριν οι αρχαίοι Έλληνες στους Ρωμαίους κατακτητές τους. Το όνομα της Κωνσταντίνου πόλης έγινε θρύλος και βρίσκεται στα χείλη όλων των Ελλήνων που τη γνώρισαν και πάλεψαν για να διατηρηθεί φωτεινός ο ζωοδότης φάρος του πολιτισμού της. Όσος χρόνος κι αν περάσει, η Κωνσταντίνου πόλη θα είναι για εμάς το σύμβολο της μεγαλοσύνης και το παλλάδιο του πολιτισμού απέναντι στη βαρβαρότητα». |