[ Les chansons de Smyrne 1a - Les chansons populaires ] Θα επιχειρήσουμε να ταξινομήσουμε το Σμυρνέικο τραγούδι ξεκινώντας από τις πρώτες καταγραφές του που έγιναν από ξένους περιηγητές ή ΄Ελληνες καταγραφείς όπως ο Φαρδύς, Σιγάλας, Παχτίκος κ.α., κυρίως το 19ο αιώνα. Επειδή οι ξένοι περιηγητές φιλοξενούντο σε αστικες περιοχές, επόμενο ήταν να καταγραφούν περισσότερα αστικά παρά γνήσια παραδοσιακά τραγούδια. Το ίδιο συνέβη και με τους Έλληνες, πλην του Παχτίκου που γύρισε και σε χωριά καταγράφοντας πλήθος από παραδοσιακά τραγούδια. Από την πληθώρα του υλικού που έχουμε διαπιστώνουμε την ύπαρξη "Προϊόντων Ταβερνακίου" όπως πολύ επιτυχημένα αποκαλεί ο Ν. Φαρδύς το 1867 κάποια γνωστά μας άγνωστα τραγούδια της Σμύρνης. Πράγματι τραγούδια όπως το "Σαν πεθάνω στο καράβι", η "Καλιάντρα", η "Κωνσταντινιά", το "Γιασεμί" φαίνεται ότι δεν έλειπαν από τα χείλη των Σμυρνιών. Βέβαια, υπήρχαν και τραγούδια τεκέδων και χαμαιτυπείων, αλλά δεν ήταν καθόλου διαδεδομένα. Πιθανόν, η προσθήκη κάποιων χασικλίδικων στίχων έγινε αργότερα, μια και όλα αυτά τα τραγούδια πέρασαν από πολλά στάδια ανώνυμης επεξεργασίας, πριν καταλήξουν να χαραχθούν σε κάποιο δίσκο της εποχής.
Ο τρόπος που θα παρουσιάσουμε το υλικό μας είναι σχετικός. Ο πρώτος τόμος θα περιλαμβάνει 100 τραγούδια (σε δύο τεύχη των 50) που χαρακτηρίζονται ως επί το πλείστον λαϊκά ή ελαφρά). Ο δεύτερος τόμος θα περιλαμβάνει περίπου τον ίδιο αριθμό παραδοσιακών τραγουδιών από τα Μικρασιατικά παράλια, ενώ θα ακολουθήσουν και τόμοι με τραγούδια από άλλες περιοχές της Μικρασιατικής χερσονήσου (Πόντος, Καππαδοκία, Βιθυνία κ.α.). Το επόμενο βήμα μας θα είναι στο άλλο μεγάλο κέντρο της Ελληνικής Ανατολής, την Κωνσταντινούπολη, με τραγούδια και από τις γύρω περιοχές (Προποντίδα, Βόσπορο, Ανατολική Θράκη κ.α.), πάλι χωρισμένα κατά το δυνατόν σε παραδοσιακά και έντεχνα. Η σειρά των εκδόσεων με τραγούδια από τις Αλησμόνητες Πατρίδες θα ολοκληρωθεί με τραγούδια από την Ανατολική Ρωμυλία και τα Μαυροθαλασσίτικα παράλια, μέχρι και την Αζοφική θάλασσα με τον πολυπαθή άλλοτε Ελληνικό πληθυσμό καθώς και με τη Βόρειο Ήπειρο. |